Prematüre yumurtalık yetmezliği nedir?
Erken Yumurtalık Yetmezliği, bir kadının yumurtalıklarının 40 yaşından önce yumurta üretmeyi bırakmasıdır. Erken yumurtalık yetmezliği kadınların %1’inde görülür. Bazı kadınlar genç yaşlarında erken yumurtalık yetmezliği yaşayabilir. Yumurtalığın işlevleri arasında yumurta üretmek ve östrojen hormonu salgılamak yer alır. Bu nedenle yumurtalık fonksiyon bozukluğu östrojen üretimini de etkiler.
Erken yumurtalık yetmezliğinin belirtileri nelerdir?
Erken yumurtalık yetmezliğinin belirtileri menopoz dönemindekine çok benzer. Belirtiler arasında vajinal kuruluk, hassasiyet, sıcak basmaları, gece terlemeleri ve uyku güçlüğü yer alır. Adet kanamaları düzensizleşir veya tamamen durabilir. Bu belirtilerin nedeni, yumurtalıkların düzgün çalışmaması nedeniyle vücuttaki östrojen seviyesinin düşmesidir.
Prematüre yumurtalık yetmezliğine ne sebep olur?
Birçok kadında erken yumurtalık yetmezliğinin nedeni belirsizdir. Bazı ailelerde daha sık görülebilir. Özellikle tiroid bezini etkileyen bağışıklık hastalıkları ile ilişkili olabilir. Bazı genetik hastalıkların (Turner sendromu veya Frajil X sendromu gibi) bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Kanser tedavileri kapsamında radyoterapi ve/veya kemoterapi sonrasında da ortaya çıkabilir.
Erken yumurtalık yetmezliğinin riskleri nelerdir?
Yukarıda belirtilen semptomlara ek olarak, düşük östrojen seviyeleri osteoporoz (kemik kaybı) ve erken kalp hastalığı riskini artırır. Erken yumurtalık yetmezliği olan kadınlarda depresyon da görülebilir. Prematüre yumurtalık yetmezliği genetik bir nedenden dolayı ortaya çıkıyorsa, genetik olarak çocuklarınıza aktarılabilir.
Prematüre yumurtalık yetmezliği nasıl teşhis edilir?
Prematüre yumurtalık yetmezliği kandaki hormon seviyeleri (FSH ve E2 gibi) ölçülerek teşhis edilir. Genetik yatkınlığı olan hastalarda bazı kromozom analizleri de gerekebilir. Osteoporoz nedeniyle erken yumurtalık yetmezliği tanısı konan hastalarda kemik yoğunluğunun ölçülmesi de uygundur.
Erken yumurtalık yetmezliği tedavi edilebilir veya geri döndürülebilir mi?
Radyoterapi ve/veya kemoterapi sonrası ortaya çıkan erken yumurtalık yetmezliği bir süre sonra kendiliğinden düzelebilir. Nedeni bilinmeyen veya genetik bir nedene bağlı erken yumurtalık yetmezliği geri döndürülemeyebilir. Doktorunuz erken yumurtalık yetmezliği semptomlarını hafifletmek için hormon tedavisi önerebilir.